Oyun Terapisi

1. Neden Oyun önemlidir? Oyun çocuğun bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimine yardımcı olmaktadır. Çocuklar oyun ile dünyayı tanır, hayatın provasını yapar, hayal ile gerçeği ayırt edebilmeyi öğrenir. Hayat mücadelesini deneyimler. Bu anlamda oyun, çocukların duygu ve düşüncelerini kolaylıkla ifade edebildiği en uygun dildir. Oyun çocukların gelişimine katkıda bulunurken ayni zamanda mutlu eder. Tüm çocuklar sadece eğlence amaçlı oynamaya cesaretlendirilmelidir. 2. Oyun terapisi nedir? Çocukların yetişkinler gibi kendilerini ifade etmeleri kolay değildir. Oyun terapisi ile çocuklar kelimeleri kullanmak yerine oyun ve oyuncaklar aracılığıyla, kendini ifade edebilmeyi, günlük yaşamında baş edemediği problemleri çözebilmeyi ve olumsuz davranışlarını değiştirebilmeyi öğrenir. Oyun terapisinin amacı çocuğun kendini duygusal olarak iyi hissetmesini sağlamaktır. Çocuğun normal gelişimini etkileyen duygusal, davranışsal ve psikolojik problemleri ortadan kaldırmak ve problemin büyümesini önlemektir. Oyun terapisinin türleri, non-direktif (yönlendirilmemiş), kognitif (bilişsel davranışçı) ve Filial Terapidir. (anne-baba’da dâhil olur) Seanslar yaklaşık 45 dakika sürmektedir. Ancak Filial Terapi 30 dk, 15–20 seans sürmektedir. Çocuk oyun terapi seansına geldiğinde terapist yalnızca çocukla iletişim kurar. Seansın öncesinde ve sonrasında çocuğun yanında ya da çocuğu bırakıp ebeveynleriyle kesinlikle konuşmaz. 3. Oyun terapisti kimdir? Eğitimli bir oyun terapisti çocuk ile empati kurar. Çocuğun kendini anlaşılmış ve kabul görmüş hissetmesine, kontrol hissi ve farkındalık kazanmasına uygun ortamı sağlar. Yönlendirilmiş çalışmalar hedefe yöneliktir. Oyun terapistinin sorumluluğu rehberlik yapmak ve yorumlamaktır. Terapist problemli davranışın yerine daha olumlu davranışların ve düşüncelerin geliştirilmesine yardımcı olur. Terapinin önemli unsurlarından biri ödüllendirmedir. Bu yolla çocuğa hangi davranışlarının uygun hangilerinin uygun olmadığı yönünde doğrudan mesaj verilir. Yönlendirilmemiş çalışmalarda ise oyun terapistlerini tanımlayan 8 ilke şöyledir: 1. Terapist çocuğu olduğu gibi kabul eder. 2. Terapist çocukla sıcak bir ilişki kurar. 3. Terapist çocuğun duygularını ifade edebileceği uygun ortamı sağlar. 4. Terapist çocuğun dışarı vurduğu duygulara karşı açıktır ve çocuğa iç görü kazandıracak şekilde ona geri yansıtır. 5. Terapist çocuğa kendi problemlerini çözebilmesine fırsat verir ve yaptığı seçimlere saygı duyar. Değişime karşı yaptığı seçimlerin sorumluluğunu çocuğa verir. 6. Terapist terapi sürecini hızlandıramaz, bu süreç zamanla gelişir. 7. Terapist çocuğu yönlendirmez ve çocuğun çizdiği yolu takip eder. 8. Terapist terapiyi sürdürebilmek için gerekli sınırları çizer. Oyun terapisini çocuk psikoterapistleri, psikiyatri hemşiresi, sosyal hizmet görevlileri, rehber ve psikolojik danışmanlar, psikologlar, sanat terapistleri kullanmaktadır 4. Ne kadar zamanda sonuç alınır? Bu süre çocuktan çocuğa değişmektedir. Yaşadığı sorunun ciddiyetine ve olayları nasıl algıladığına göre farklılık gösterir. Problemli davranış ne kadar yeniyse bunun aşılması o kadar kolay olacaktır. 5. Ne sıklıkta görüşülür? İlk 4 seans genellikle haftada 1 planlanır. İlk 4 seansın ardından aile ile görüşme yapılarak sonraki terapi seanslarının sıklığı ve içeriği planlanır. Bireysel danışma da 4 haftada bir, gruplarda 8 haftada bir aile görüşmesi ile anne-baba bilgilendirilir. 6. Oyun terapisi hangi durumlarda, kimlere uygulanır? • Boşanmış ailelerin çocuklarına, • Evlat edinilmiş veya terk edilmiş çocuklara, • Aile içi şiddet gören çocuklara, • Okulda şiddet gören veya şiddet uygulayan çocuklara, • Kaygı, korku ve fobileri olan çocuklara, • Uyku bozukluğu ve kâbusları olan çocuklara, • KARDES KİSKANÇLİGİ yasayan çocuklara, • Ailede kayıp ve yas olan çocuklara, • Duygusal, fiziksel ve cinsel tacize uğramış çocuklara, • KONUSMA BOZUKLUĞU olan çocuklara, (kekemelik, tekrarlayıcı dil, bebek konuşması) • HİPERAKTİVİTE VE DİKKAT EKSİKLİGİ tanısı almış çocuklara, • Arkadaş edinmede güçlük çeken çocuklara, • Ders çalışma ve okuma problemi olan çocuklara • İçe çekilmiş ve sürekli mutsuz olan çocuklara, • Uygunsuz davranışlar sergileyen çocuklara, oyun terapisi uygulanmaktadır. 7. Çocuk oyun terapisi ile neler kazanır? Çocuklar oyun terapisi ile özgüvenlerini kazanmayı, işbirliği yapmayı, başkalarına saygı durmayı, sorumluluk almayı ve sorumluluklarını yerine getirmeyi, kendini korumayı, dikkatini toplamayı, problemlerine çözüm yolu bulmayı, öfkesini doğru yönlendirmeyi, kendini doğru ifade edebilmeyi, sosyal ilişkilerini güçlendirmeyi, korkularını yenmeyi, konuşma bozukluklarını düzeltmeyi öğrenirler. 8. Oyun odasında neler vardır? Oyun materyali olarak oyuncak mobilyalı ev, oyuncak ev aletleri, oyuncak aile, okul, oyuncak hayvanlar, telefon, bir takım kostüm ve aksesuarlar, kuklalar, ayna, su, kum havuzu, araba, uçak gibi oyuncaklar ve parmak boyası, oyun hamuru, her çeşit boya kalemi, kartonlar, çizim kâğıdı, etiketler gibi sanatsal malzemeler bulunur. Bütün oyuncakların ve materyallerin kullanımı kolay, taşınabilir, güvenilir, dayanıklı ve çocuğun sürekli erişebileceği yüksekliktedir. 9. Çocuğa oyun terapisine gelirken nasıl bir açıklama yapılmalıdır? “Oyun terapisti, sen resim yaparken, hikâye anlatırken ya da herhangi bir oyuncak ile oynarken duygularını anlamana ve istersen onlar hakkında konuşmana yardımcı olacak. Oyun terapisti sana hiçbir zaman yapmak istemediğin bir şeyi yaptırmayacak, söylemek ve yapmak istediklerine kendin karar vereceksin” gibi bir ifade kullanmak çocuğun kendini güvende hissetmesine yardımcı olur.